
Nemis Tili Grammatikasi: Perfekt Zamon
Nemis tili grammatikasi: Perfekt zamon – bu nemis tilida o‘tmishda sodir bo‘lgan, lekin natijasi hozirgi zamon bilan bog‘liq bo‘lgan harakatni ifodalash uchun ishlatiladigan zamon shaklidir. U asosan og‘zaki nutqda va norasmiy yozishmalarda ishlatiladi. Rasmiy va tarixiy matnlarda esa Präteritum (oddiy o‘tmish) ko‘proq qo‘llaniladi. Ushbu maqolada Nemis tili grammatikasi: Perfekt Zamon haqida chuqur va batafsil tushuntirish beramiz.
1. Perfekt Zamoni Nima?
Perfekt zamon «haben» yoki «sein» ko‘makchi fe’li + asosiy fe’lning Partizip II (Partizip Perfekt) shaklidan tashkil topadi.
Strukturasi:
Shaxs + ko‘makchi fe’l (haben/yoki sein) + … + Partizip II (gap oxirida)
Misollar:
- Ich habe gegessen. (Men ovqat yedim.)
- Er ist gekommen. (U keldi.)
- Wir haben gespielt. (Biz o‘ynadik.)
2. Qaysi Ko‘makchi Fe’lni Tanlash?
Ko‘makchi fe’l «haben» yoki «sein» bo‘lishi mumkin:
«Haben»:
- Tranzitiv (to‘g‘ridan-to‘g‘ri to‘ldiruvchi talab qiluvchi) fe’llar.
- Ko‘pchilik fe’llar, ayniqsa holat o‘zgarmaydiganlar.
«Sein»:
- Harakat (harakatlanish) bildiruvchi fe’llar: gehen, kommen, fahren, fliegen.
- Holat o‘zgarishini bildiruvchi: aufstehen, einschlafen, sterben, passieren.
- «Sein» va «bleiben» fe’llarining o‘zi ham «sein» bilan ishlatiladi.
Misollar:
- Ich habe das Buch gelesen. (Men kitobni o‘qidim.)
- Sie ist nach Berlin gefahren. (U Berlin tomon yo‘l oldi.)
3. Partizip II Qanday Yasaladi?
Doimiy fe’llar (regelmäßige Verben):
- machen → gemacht
- spielen → gespielt
- fragen → gefragt
- arbeiten → gearbeitet
Qoidasi: ge- + asos + -t yoki -et (agar ildiz -t yoki -d bilan tugasa)
Noto‘g‘ri fe’llar (unregelmäßige Verben):
- essen → gegessen
- sehen → gesehen
- fahren → gefahren
- nehmen → genommen
Ular mustaqil ravishda yodlanadi, chunki qoidaga bo‘ysunmaydi.
Ajraladigan old qo‘shimchali fe’llar:
- aufstehen → ist aufgestanden
- mitbringen → hat mitgebracht
Ajralmaydiganlarda ge- ishlatilmaydi:
- besuchen → besucht
- verstehen → verstanden
4. Misollar bilan Perfekt Gaplar
Haben bilan:
- Ich habe das Fenster geöffnet. (Men derazani ochdim.)
- Du hast gut gearbeitet. (Sen yaxshi ishlading.)
- Wir haben einen Film gesehen. (Biz film ko‘rdik.)
Sein bilan:
- Er ist nach Hause gegangen. (U uyga bordi.)
- Sie ist früh aufgestanden. (U erta turdi.)
- Wir sind nach Deutschland geflogen. (Biz Germaniyaga uchib bordik.)
5. Perfekt Zamonda So‘roq va Inkorn Gaplar
So‘roq gaplar:
- Hast du das gemacht? (Sen buni qildingmi?)
- Ist er angekommen? (U yetib keldimi?)
Inkorn gaplar:
- Ich habe nicht gearbeitet. (Men ishlamadim.)
- Wir sind nicht gegangen. (Biz bormadik.)
6. Perfekt va Präteritum Farqi
| Asos | Perfekt | Präteritum |
|---|---|---|
| Qo‘llanishi | Og‘zaki nutqda | Yozma, rasmiy uslubda |
| Tuzilishi | Haben/Sein + Partizip II | Fe’lning o‘tmish shakli |
| Misol | Ich habe gelesen. | Ich las. |
7. Amaliy Mashqlar
- 5 ta haben bilan gap tuzing:
- Ich habe eine Pizza gegessen.
- Du hast Fußball gespielt.
- 5 ta sein bilan gap tuzing:
- Ich bin spät gekommen.
- Er ist ins Büro gegangen.
- 5 ta noto‘g‘ri fe’lni yozing va Perfekt zamonda ishlating.
8. O‘quv Markazimizda Perfekt Zamonni Oson O‘rganing
Agar siz Perfekt zamonni amaliy va chuqur o‘rganmoqchi bo‘lsangiz, Alman Bildung siz uchun eng yaxshi tanlovdir:
- 🌐 Saytimiz: almanbildung.com
- 📚 Kurslar: Nemis tili kurslari
- 🎓 Ro‘yxatdan o‘tish: Kurslarga yozilish
- 📞 Telegram: 📞 +998(90)190-55-59
- 💬 Telegram guruhi: Nemis tili guruhi
- 🛂 Viza va o‘qish uchun maslahatlar: Alman Visum
9. Xulosa
Nemis tili grammatikasi: Perfekt Zamon – o‘tmishda sodir bo‘lgan voqealarni og‘zaki va norasmiy kontekstda ifodalash uchun zarur bo‘lgan zamon shaklidir. Partizip II shaklini yodlash va «haben» yoki «sein» bilan to‘g‘ri qo‘llash orqali siz aniq va grammatik to‘g‘ri gapira olasiz. Mashq qiling, yodlang va ishonch bilan so‘zlang!



